Αυτό το μήνα στη στήλη Inspiration φιλοξενούμε τη Μυρτώ Λεγάκη από το One Breath και συζητάμε για το mindfulness, το διαλογισμό και το πώς ξεκίνησε η ίδια να ζεί συνειδητά. Πάρτε μια βαθιά ανάσα και απολαύστε την λοιπόν!
- τι είναι το mindful living/ mindfulness και ποια τα οφέλη του στην υγεία; είναι το ίδιο πράγμα με το διαλογισμό;
Mindful living σημαίνει να ζούμε συνειδητά, έχοντας επίγνωση πώς νιώθουμε κάθε στιγμή και παίρνοντας αποφάσεις που μας υποστηρίζουν ώστε να είμαστε ισορροπημένοι και να ανθίζουμε σε σωματικό, νοητικό και πνευματικό επίπεδο. Ένας από τους τρόπους που καλλιεργούμε επίγνωση είναι η εξάσκηση στο διαλογισμό. Όταν έχουμε επίγνωση, τότε μπορούμε να επιλέγουμε συνειδητά οτιδήποτε έχει σχέση με την υγεία μας – από τον ύπνο και τη διατροφή μέχρι την άσκηση και την επαφή με τη φύση.
- πως ξεκίνησες το διαλογισμό και πως σε έχει βοηθήσει;
Ξεκίνησα πριν πολλά χρόνια, κατά τη διάρκεια μιας πολύ απαιτητικής περιόδου, όπου αντιμετώπιζα πολύ έντονο στρες, δυσκολίες στην προσωπική μου ζωή και θέματα με την υγεία μου. Ξεκίνησα με 5 λεπτά πρακτικής την ημέρα και σύντομα ο διαλογισμός έγινε μεγάλο κομμάτι μου, αγγίζοντας κάθε μέρος της ζωής μου. Με το διαλογισμό έμαθα να ζω συνειδητά, να αποδέχομαι και να αγαπάω τον εαυτό μου – τα μεγαλύτερα δώρα.
- Τι είναι το One breath και πως αποφάσισες να ασχοληθείς επαγγελματικά με το mindfulness?
Συχνά λέω ότι αυτός ο δρόμος με διάλεξε, δεν τον διάλεξα. Δεν σκέφτηκα ποτέ φεύγοντας από τον κόσμο των επιχειρήσεων ότι μια μέρα θα δίδασκα διαλογισμό, ήταν καθαρά προσωπική πρακτική. Όμως δεχόμουν συνεχώς ερωτήσεις από φίλους και γνωστούς που έβλεπαν τις αλλαγές μέσα μου και μου ζητούσαν να τους δείξω πώς εξασκούμαι. Δίσταζα πολύ, είπα πολλά όχι, μέχρι που κάποια στιγμή και μετά από εκτενή εκπαίδευση, ξεκίνησα να μοιράζομαι αυτές τις πρακτικές και με άλλους.
Το One Breath | Mindful Living Center έχει σκοπό τη διάδοση επιστημονικά τεκμηριωμένων μεθόδων για ενήλικες, οργανισμούς και παιδιά, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη επίγνωσης και επιδρούν θετικά σε σωματικό, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο. Διδάσκουμε mindfulness, MBSR και την πρακτική κινητικού διαλογισμού Open Floor.
- Διαλογίζεσαι κάθε μέρα;
Δεν υπάρχει μέρα που να μην εξασκηθώ με κάποιο τρόπο – η πρακτική έχει γίνει πλέον συνήθεια και είναι το καταφύγιό μου.
- έχεις αγαπημένο μέρος, ώρα της μέρας που διαλογίζεσαι;
Όταν ξεκίνησα το διαλογισμό συνήθως έκανα την πρακτική μου πολύ αργά το βράδυ στο δωμάτιό μου, αφού έβαζα για ύπνο το γιό μου που ήταν μωρό ακόμη. Πλέον το πρόγραμμά μας έχει αλλάξει, ξυπνάμε πριν τις 7πμ για το σχολείο και έτσι κάνω την πρακτική μου νωρίς το πρωί. Φυσικά υπάρχουν φορές που όλα ανατρέπονται, στις διακοπές, σε ταξίδια ή όταν έχω πρωινά μαθήματα. Έτσι έχω μάθει να προσαρμόζω την πρακτική μου οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και οπουδήποτε – στο αυτοκίνητο, σε ξενοδοχεία, σε μέσα μεταφοράς, σε παγκάκια, σε αίθουσες αναμονής. Το σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι η πρακτική πάει παντού μαζί μας, το μόνο που χρειαζόμαστε είναι η πρόθεσή μας και η αναπνοή μας.
- ποια είναι η γνώμη σου για όλες αυτές τις ηλεκτρονικές εφαρμογές για διαλογισμό (τύπου Calm, headspace);
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη εξάπλωση ηλεκτρονικών εφαρμογών διαλογισμού, γιατί υπάρχει μεγάλη ανάγκη να διαχειριστούμε το στρες. Είναι ένας εύκολος και προσβάσιμος τρόπος να ξεκινήσει κανείς να εξασκείται και applications όπως το Calm ή το Insight Timer είναι μια καλή αρχή. Σε βάθος χρόνου όμως και για να εμβαθύνει κανείς βλέποντας σημαντικά αποτελέσματα, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την εξάσκηση με έναν εκπαιδευτή και τη ζωντανή επαφή της ομαδικής πρακτικής.
- τι συμβουλές θα έδινες σε κάποιον που θέλει να ξεκινήσει διαλογισμό και δε ξέρει απο που να αρχίσει;
Να δοκιμάσει διαφορετικές τεχνικές και να δει τι του ταιριάζει. Μόλις αποφασίσει, να επιλέξει μια πρακτική και να εμβαθύνει εκεί, με καθημερινή εξάσκηση. Αν κάποιος ενδιαφέρεται για τη διαχείριση του στρες, το πρόγραμμα Μείωσης Άγχους με βάση το Mindfulness (MBSR) που διδάσκουμε, είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο και παγκοσμίως καταξιωμένο.
- τι απαντάς σε αυτούς που σου λένε ότι θέλουν να ξεκινήσουν διαλογισμό αλλά δεν έχουν χρόνο;
Η αίσθηση του χρόνου είναι πολύ σχετική και συνήθως αυτό που λέω είναι ότι κάνουμε χρόνο, δεν βρίσκουμε χρόνο! Γιατί αν το σκεφτούμε, τελικά όλοι έχουμε 10 λεπτά μέσα στην ημέρα που ξοδεύουμε ασυνείδητα σε δραστηριότητες που δεν μας υποστηρίζουν πραγματικά. Είναι επιλογή μας να μειώσουμε λίγο από το χρόνο που ίσως περνάμε βλέποντας την τηλεόραση ή χαζεύοντας στα social media και να τον αφιερώσουμε στην πρακτική και την επαφή με τον εαυτό μας.
- τι είναι το Moving meditation και πως το ξεκίνησες;
Το Open Floor είναι μια δυναμική μέθοδος διαλογισμού που καλλιεργεί επίγνωση με βάση τη ελεύθερη κίνηση του σώματος και γίνεται με τη συνοδεία μουσικής. Απ᾽ έξω καμιά φορά μοιάζει σαν χορευτικό πάρτυ, αλλά από μέσα το νιώθει κανείς σαν ευφορική εκτόνωση, δημιουργική έκφραση μαζί με ψυχοθεραπεία. Ξεκίνησα να εξασκούμαι στην Ελλάδα με δασκάλους από το εξωτερικό και εδώ και 3 χρόνια διδάσκω. Είναι μια πρακτική που μεταμόρφωσε το σώμα μου και τη σχέση μου μαζί του και μου έδωσε εργαλεία για να “κινούμαι” στη ζωή με μεγαλύτερη δύναμη, αξιοπρέπεια και χάρη. Ιδανικό για ανθρώπους που δυσκολεύονται με την ακινησία.
- έχεις μικρά καθημερινά πρακτικά μυστικά για να ξεκινήσουμε να ζούμε πιο συνειδητά;
Ξεκινήστε με 5 λεπτά διαλογισμού την ημέρα – παίρνοντας μια άνετη σταθερή θέση (σε καρέκλα ή οκλαδόν στο έδαφος) με τον κορμό σε όρθια θέση, παρατηρώντας τη φυσική ροή της αναπνοής και επιστρέφοντας εκεί με καλοσύνη, κάθε φορά που ο νους ταξιδεύει. Μην απογοητευθείτε αν παρατηρήσετε ότι υπάρχουν συνεχώς σκέψεις, είναι απόλυτα φυσιολογικό. Γυρίστε και πάλι την προσοχή σας στην αίσθηση της αναπνοής μέσα στο σώμα όσες φορές και αν χρειαστεί – αυτή είναι η πρακτική!
Επίσης βοηθά να κάνετε μικρές παύσεις μέσα στην ημέρα για μερικές συνειδητές, βαθιές, αναπνοές – 1 λεπτό αρκεί. Η δύναμη της αναπνοής είναι τεράστια καθώς συνδέεται άμεσα με το νευρικό μας σύστημα και έχει την ικανότητα να μας ηρεμεί.
- πως θα περιέγραφες τη διατροφή σου; τι τρως σε μια τυπική μέρα;
Γενικά τρώω πολύ και απολαμβάνω το φαγητό! Έχω περάσει από διάφορα στάδια όταν πριν από 8 χρόνια ξεκίνησα να τρώω σωστά και έχω κάνει πολλές διατροφές αποκλεισμού για λόγους υγείας. Πλέον το πιο σημαντικό για μένα είναι η καλή ποιότητα των πρώτων υλών – καλό δικό μας λάδι, ωμό μέλι, αυγά ελευθέρας βοσκής, λαχανικά βιολογικά και στην εποχή τους, ποτέ εισαγόμενα, ντομάτες από το μικρό μποστάνι μας που τις φτιάχνω ζωμό για το χειμώνα στην κατάψυξη, καθόλου τηγανιτά. Φτιάχνω κάθε μέρα σπιτικό φυτικό γάλα και βούτυρα από αμύγδαλα, κάσιους ή ηλιόσπορους και συνήθως θα βρεί κανείς φύτρα, herbal infusions ή sauerktraut να ωριμάζουν στην κουζίνα μου.
Αποφεύγω τη ζάχαρη και τα γλυκαντικά κάθε είδους (εκτός από λίγο μέλι και στέβια), τα γαλακτοκομικά (εκτός από κατσικίσιο τυρί καμιά φορά), το σιτάρι, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, το κρέας και το αλκοόλ. Αρκετές φορές το χρόνο κάνω μια αγιουρβεδική αποτοξινωτική διατροφή μονοφαγίας για τρείς ημέρες με kitchari, που φτιάχνεται με ροβίτσα, καστανό αναποφλοίωτο ρύζι και διάφορα μπαχαρικά. Είναι πολύ θρεπτικό και καταπραϋντικό για το πεπτικό σύστημα – ευτυχώς αρέσει και στο γιό μου οπότε το απολαμβάνουμε μαζί.
Συνήθως ξεκινάω τη μέρα μου με σπιτικό ψωμί σίκαλης με κάποιο από τα nut butters που φτιάχνω, μαζί με μέλι, νωπή γύρη και κάποιο εποχιακό φρούτο. Το χειμώνα τρώω συνήθως ζεστή βρώμη με αμυγδαλόγαλα, σταφίδες, ξηρούς καρπούς και φρούτα. Αν θέλω κάτι αλμυρό θα φάω γκοφρέτες καλαμποκιού με αβοκάντο και λίγο ελαιόλαδο, ή ένα αυγό βραστό. Δεν πίνω καθόλου καφέ και όλη την ημέρα πίνω κάποιο ζεστό herbal infusion, ανάλογα με το τι έχει ανάγκη ο οργανισμός μου. Ειδικά το χειμώνα πίνω πολύ ζωμό – bone broth – σιγοβράζοντας κόκκαλα από βιολογικό κρέας ή κοτόπουλο μαζί με λαχανικά και φύκια για τουλάχιστον 48 ώρες. Είναι γεμάτο θρεπτικά συστατικά και ιχνοστοιχεία.
Το μεσημέρι θα φάω μια μεγάλη σαλάτα, όσπρια ή κάποια σούπα. Το βράδυ τρώμε όλοι μαζί οικογενειακά οπότε εκεί ετοιμάζουμε συνήθως το μεγάλο γεύμα που είναι μια υγιεινή εκδοχή της ελληνικής κουζίνας και μια φορά την εβδομάδα κάνουμε φανταστική σπιτική πίτσα (η εκδοχή μου είναι με ζύμη από κινόα)!
- πως το mindfulness επηρεάζει το τρόπο που τρώμε;
Όταν τρώμε ασυνείδητα, συνήθως με περισπασμούς (τηλέφωνο, τηλεόραση κλπ) τρώμε περισσότερη ποσότητα και το απολαμβάνουμε λιγότερο. Επίσης συχνά τρώμε όχι επειδή πεινάμε, αλλά επειδή νιώθουμε κάποιο δυσάρεστο συναίσθημα. Με το mindfulness αντιλαμβανόμαστε τις επιλογές που κάνουμε σχετικά με τη διατροφή μας – τι θα ψωνίσουμε, πώς θα επιλέξουμε να μαγειρέψουμε το φαγητό μας, πόση ποσότητα θα βάλουμε στο πιάτο μας, πώς θα μασήσουμε την τροφή, πόσο ήσυχα θα φάμε, αν πεινάμε πραγματικά ή αν είμαστε στενοχωρημένοι και καταφεύγουμε στο φαγητό για παρηγοριά. Θα απολαύσουμε το φαγητό με όλες μας τις αισθήσεις, τρώγοντας αργά και συνειδητά. Το mindful eating είναι μια θεραπευτική προσέγγιση που μελετάται εκτενώς στο University of Massachusetts Center for Mindfulness όπου εκπαιδεύτηκα, για τα θετικά οφέλη που έχει στη σχέση μας με τη διατροφή και το σώμα μας.
- αν μπορούσες να μας δώσεις μια συμβουλή για να βελτιώσουμε την υγεία μας ποια θα ήταν αυτή;
Οι έρευνες δείχνουν ότι το 80% με 90% όλων των ασθενειών οφείλονται στον τρόπο ζωής μας – σχετίζονται δηλαδή με τις επιλογές που κάνουμε στην καθημερινότητά μας. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε τεράστια ευθύνη απέναντι στην υγεία μας αλλά και δύναμη για να την υποστηρίξουμε. Κανείς δεν ξέρει καλύτερα από εμάς τους ίδιους, τι χρειαζόμαστε για να είμαστε υγιείς! Είναι λοιπόν σημαντικό να καλλιεργούμε συνεχώς την επαφή με το σώμα μας και τα συναισθήματά μας μέσα από το διαλογισμό, ώστε να αποκτήσουμε πρόσβαση στο ένστικτό μας, σε αυτή την έμφυτη ικανότητα που έχουμε να αναγνωρίζουμε τι μας κάνει καλό και τι μας βλάπτει κάθε στιγμή.
- επειδή είναι καλοκαίρι κι έρχονται διακοπές δε θα σου ζητήσω συνταγή αλλά να μας προτείνεις ένα αγαπημένο σου βιβλίο για το καλοκαίρι!
Διαβάζω κυρίως βιβλία που έχουν με κάποιον τρόπο να κάνουν με την πρακτική μου, επομένως θα σας προτείνω το “When things fall apart” της αγαπημένης μου δασκάλας Pema Chödrön και το “Το νόημα της ζωής” του Victor E. Frankl.
Η Μυρτώ έχει ενα από τα πιο ενδιαφέροντα newsletter που λσμβάνω κάθε μήνα με προτάσεις βιβλίων, podcasts και νέα για retreats. Αν σας ενδιαφέρει να το λαμβάνετε εγγραφείτε στο site www.onebreath.eu